Liberating Structures, czyli jak ożywić spotkania

Szczególnie w czasach pracy zdalnej, kiedy nie ma przypadkowych rozmów korytarzowych (które nieraz zastępowały formalne zebrania) i dużo czasu spędzamy na zdzwanianiu się. „Kolejne spotkanie” – zdarza mi się słyszeć od moich rozmówców. Jak odczarować to negatywne nastawienie? 

Wsparciem przy przygotowywaniu spotkań, w których zależy nam na aktywnym udziale każdej osoby, mogą być Liberating Structures. Jest to zbiór parudziesięciu pomysłów na efektywne prowadzenie warsztatów, dyskusji, wspólnego rozwiązywania problemu również w dużych grupach. Poniżej przedstawię 3 z nich, które może staną się inspiracją do eksperymentowania. 

1-2-4-All

Technika do wykorzystania, gdy zależy Wam na zaangażowaniu każdej osoby z grupy w generowanie pomysłów i jednocześnie chcecie to zrobić w miarę krótkim czasie. 

Po postawieniu pytania czy problemu, z którym mają zmierzyć się uczestnicy spotkania, pracujemy w następujący sposób: 

• Dajemy chwilę na indywidualne przemyślenie rozwiązania przez każdego z uczestników. 
• Generujemy pomysły w parach, w oparciu o wcześniejsze własne przemyślenia. 
• Dzielimy się pomysłami w czwórkach, dostrzegamy podobieństwa i różnice w pomysłach. 
• Każda czwórka dzieli się jednym wybranym pomysłem z resztą grupy. 

Zyskujemy równe szanse na udział w rozwiązaniu przez każdą osobę z grupy, możliwość spojrzenia na problem z wielu perspektyw, przestrzeń na wzajemne inspirowanie się uczestników. 

W3 – What, So What, Now What

Formułę możemy wykorzystać do podsumowania zdarzeń z przeszłości i wyciągnięcia wniosków. 

Działamy w grupach 5-7 osobowych. Warto zadbać o to, żeby w każdej grupie znalazła się osoba odpowiedzialna za facylitację dyskusji. Przed ćwiczeniem konieczne jest wytłumaczenie uczestnikom, czego powinna dotyczyć dyskusja w każdej fazie. 

WHAT – w grupach dyskutujemy (wcześniej chwila dla każdego na indywidualne przemyślenia) o faktach związanych z omawianymi wydarzeniami: Co się wydarzyło? Co zauważyliście? Wspólnie spisujemy obserwacje, następnie dzielimy się z pozostałymi grupami. 

SO WHAT – indywidualnie, a później w grupach, rozmawiamy o wnioskach z sytuacji, hipotezach, prawidłowościach, o znaczeniu tego, co się zdarzyło. Po wewnętrznej dyskusji ponownie dzielimy się jej rezultatem z pozostałymi grupami. 

NOW WHAT – w podobnej jak wcześniej strukturze zastanawiamy się nad akcjami, które warto podjąć w oparciu o dyskusję zespołu. Po pracy indywidualnej i w grupie, przedstawiane są propozycje pozostałym uczestnikom. Jest również przestrzeń na dodatkowe komentarze między grupami. 

Myślę, że to dobra technika do retrospektyw czy większych spotkań Lessons Learned. 

Troika Consulting

To struktura do wykorzystania w sytuacji, kiedy chcemy z kimś skonsultować problem, nad którym pracujemy. Może się przydać zarówno na większym spotkaniu po podzieleniu na mniejsze grupy, jak i w codziennej pracy, kiedy zdarzy nam się utknąć z rozwiązaniem. Stosowanie jej sprzyja nie tylko samej merytorycznej wartości, ale również otwarciu się na proszenie o pomoc i budowanie zaufania. Działamy w 3-osobowych grupach. Różnorodność osób będzie sprzyjać kreatywnemu rozwiązaniu. 

Po chwili przygotowania osoba inicjująca temat dyskusji („klient”) przedstawia dwóm „konsultantom” pytanie. 

Konsultanci zadają pytania pogłębiające temat. 

Konsultanci dyskutują między sobą, proponują rozwiązania, sugestie. Klient jest w tym czasie odwrócony do nich plecami (albo wyłącza kamerkę w zdalnych warunkach), nie uczestniczy w dyskusji, słucha. 

Klient podsumowuje to, co dało mu największą wartość z dyskusji konsultantów. 

Rolę klienta przejmuje kolejna osoba i powtarzamy.  

Każda ze struktur jest szczegółowo opisana na stronie, łącznie z przykładami wykorzystania czy sugerowanym czasem trwania każdej fazy. Poszczególne struktury można również łączyć ze sobą w tzw. strings, tworząc w ten sposób plan dłuższych warsztatów. Jeśli szukacie inspiracji na niestandardowe poprowadzenie spotkania czy prezentacji, to jest to dobre źródło. 

Źródła:

1. Strona główna Liberating Structures. 
2. Przykładowe łączenie struktur w strings. 
3. Darmowe plakaty opisujące część struktur.